معشوقه هیتلر؛ میان شایعه و تاریخ

علی امینی نجفی

پژوهشگر مسائل فرهنگی

اوا براون دو دقیقه قبل از هیتلر کپسول سمی را زیر دندان فشار داد

کنجکاوی درباره سرگذشت اوا براون زمانی شروع شد که این زن جوان در کنار آدولف هیتلر زندگی می‌کرد و هنوز به همراه "پیشوا" خودکشی نکرده بود.

خدمه فضول اقامتگاه هیتلر کشف کرده بودند که او با زن زیبایی که ۲۳ سال از او جوانتر بود، رابطه "خاصی" ندارد و عشق آنها صرفا افلاطونی است.

زندگی خصوصی "پیشوا" برای مردم ناشناخته بود. بیشتر آلمانی‌ها تازه پس از مرگ هیتلر بود که شنیدند دختری بلوند سالها در کنار "پیشوا" زندگی کرده و در ۳۰ آوریل ۱۹۴۵ به همراه او خودکشی کرده است.

هیتلر مایل نبود مردم به رابطه او با اوا براون پی ببرند، زیرا عقیده داشت که محبوبیت او در میان زنان جوان کمرنگ می‌شود، و به علاوه به تصویر او به مثابه یک اسطوره‌ سیاسی و نه انسانی عادی، آسیب می‌رسد.

هیتلر مایل بود پیروانش باور کنند که "پیشوای ابدی آلمان" به "خور و همسر و خواب" بی نیاز است و تنها به "اعتلا و عظمت رایش سوم" فکر می‌کند.

بی خبری از زندگی اوا براون باعث رواج شایعات زیادی شد، که ربط زیادی به واقعیت نداشت، از جمله این که این زن هیتلر را دیوانه‌وار دوست داشته و به تمام نزدیکان او، از جمله به "بلوندی" سگ شکاری پیشوا، حسادت می‌کرده است.

به تازگی پژوهشی در آلمان منتشر شده که زندگی این زن زیبای اهل مونیخ را تنها با اسناد و مدارک معتبر ترسیم می‌کند.

زنی غیرسیاسی و "عادی"

بسیاری از تاریخ‌نگارانی که زندگی هیتلر را کاویده‌اند، گفته‌اند که اوا براون در زندگی او نقش مهمی نداشته است.

کتاب تازه‌ای از هایکه گوتماکر، تاریخ‌دان دوران آلمان نازی، نشان می‌دهد که این برداشت چندان با واقعیت سازگار نیست.

خانم پژوهشگر نخست به نقد شایعاتی می‌پردازد که به نظر او هیچ اعتباری ندارد، و تنها به خاطر کمبود اطلاعات واقعی بر سر زبانها افتاده است. او در کتاب خود بر آن است که تنها به داده‌های تاریخی و اظهارات موثق نزدیکان هیتلر اعتماد کند. بر پایه این شواهد این محقق نشان می‌دهد که اوا براون نقش برجسته‌ای در زندگی هیتلر داشته است.

هیتلر در وصیت‌نامه‌ای که در ۱۹۳۸ تدوین کرد، از "حزب ناسیونال سوسیالیست کارگری" می‌خواهد که برای "این بانوی محترم" حقوق مادام‌العمر تعیین کند.

نزدیکان هیتلر، از جمله یوزف گوبلز وزیر تبلیغات او، تأکید کرده‌اند که "خانم براون در نزد پیشوا جایگاه خاصی دارد".

به گفته‌ اطرافیان هیتلر، "پیشوا" برنامه داشت که پس از پایان "رسالت" و پیروزی در جنگ، از جنجال سیاسی کناره بگیرد و در کنار اوا براون زندگی آرامی شروع کند.

دیکتاتور تنها

هیتلر سخت تنها بود و در زندگی بیش از پیروزی سیاسی چیزی نداشت و نمی‌خواست

مطابق نظر نویسنده، جایگاه اوا براون در تحلیلی که از شخصیت هیتلر ارائه شده به خوبی قابل‌توجیه است. زندگی‌نامه‌نویسان هیتلر گفته‌اند که او زندگی خصوصی نداشت و خود را یکسره وقف سیاست کرده بود.

او سخت تنها بود و در زندگی بیش از پیروزی سیاسی چیزی نداشت و نمی‌خواست، در این خلأ زنی مانند اوا براون می‌توانست پناهی برای او باشد.

در زندگی‌نامه‌ای که هایکه گوتماکر از اوا براون ارائه داده، نکته‌های بسیاری مبهم می‌ماند، اما در عوض آنچه بیان می‌شود، تنها با تکیه به مدارک و گواهان قابل اعتماد فراهم آمده است.

هیتلر با نزدیک شدن به شکست، در آغاز سال ۱۹۴۵ دستور داده بود تمام مدارک زندگی خصوصی او را نابود کنند. تردیدی نیست که نامه‌های شخصی او با اوا براون نیز از بین رفته است.

زنی شیفته

اوا براون در سال ۱۹۲۹ که هیتلر هنوز به قدرت نرسیده بود، برای نخستین بار با رهبر نازیان برخورد کرد و در دم واله و شیدای او شد.

هیتلر که در کشتارهای جمعی بیرحمی و قساوت کم‌مانندی ا‌ز خود نشان داد، در معاشرت با زنان بی‌نهایت ظریف و مبادی آداب بود، و زنان بیشماری تحت تأثیر او قرار گرفتند.

اوا براون پس از دل سپردن به "پیشوا" برای مدتی از بی‌توجهی‌های او سخت افسرده و اندوهگین بود و برای جلب توجه "پیشوا" دو بار دست به خودکشی زد.

هیتلر پس از رسیدن به قدرت در سال ۱۹۳۳ به اوا براون توجه نشان داد، و اولین اقدام او این بود که دستور داد تحقیق شود مبادا خانواده اوا براون رگ و ریشه‌ یهودی داشته باشد.

سپس رهبر حزب نازی ترتیبی داد که اوا براون به حلقۀ نزدیکان او وارد شود و به ویژه در سفرها همراه باشد.

هیتلر اوا براون را همیشه به عنوان "منشی شخصی" معرفی می‌کرد

هیتلر اوا براون را همیشه به عنوان "منشی شخصی" معرفی می‌کرد، اما به تدریج همه دریافتند که رابطه‌ای نزدیک میان آنها برقرار است، اما می‌دانستند که این رابطه نباید به بیرون درز کند.

به رغم مراقبت شدید و سانسوری که هیتلر برقرار کرده بود، این رابطه از پرده بیرون افتاد. در سال ۱۹۳۹ بسیاری از رسانه‌ها، از جمله مجله آمریکایی تایم، خبر دادند که هیتلر معشوقه‌ای به نام براون دارد.

زندگی و مرگ با "پیشوا"

در بیوگرافی تازه‌ی اوا براون به این نکته اشاره می‌شود که او کمابیش زنی عادی بوده و با "زن ایده آل آلمان نازی" همسازی نداشته است و به همین خاطر برخی از سران نازی درباره او با لحنی منفی سخن گفته‌اند.

نویسنده در نقد این برداشت معتقد است: "اوا براون زنی غیرسیاسی بود، اما درست به همین خاطر با برداشت نازیان از 'زن ایدآل' همخوانی داشت، زیرا آنها زنان را تنها در خدمت مردان و "آرمان مردانه" می‌خواستند."

اوا براون با تمام وجود به ایدئولوژی حزب نازی ایمان داشت و از فرمان‌های هیتلر بی چون و چرا اطاعت می‌کرد. جز این نیز نمی‌توان از این زن انتظار داشت: اوا براون نیمی از ۳۳ سال عمر خود را در میان سران حزب نازی طی کرده بود.

اوا براون چشم بسته از "پیشوای ابدی حزب و جامعه" فرمان می‌برد. هیتلر در یکی از آخرین فوران‌های خشم خود گفته بود: "امروز فقط اوا براون و سگم به من وفادار مانده‌اند."

در آخرین روزهای جنگ، زمانی که اروپا به ویرانه‌ای بزرگ بدل شده و نخستین گردان‌های ارتش سرخ وارد برلین شده بودند، اوا براون می‌توانست از ستاد حکومتی خارج شود و زندگی خود را نجات دهد، اما او تصمیم گرفته بود در کنار "پیشوا" بماند و آخرین گام را با او بردارد.

اوا براون دو دقیقه قبل از هیتلر کپسول سمی را زیر دندان فشار داد. دقیقا ساعت سه و ۲۸ دقیقه بعدازظهر ۳۰ آوریل ۱۹۴۵. دو دقیقه قبل از آدولف هیتلر. آنها تنها دو روز قبل به طور رسمی ازدواج کرده بودند.